Talet på registrerte sjølvmord i fjor er det høgaste på over tretti år, melder Folkehelseinstituttet. I 2023 vart det registrert 693 sjølvmord. Det er 70 fleire enn året før.
Tala er vonde og urovekkjande, meiner preses i Bispemøtet i Den norske kyrkja, Olav Fykse Tveit.
– Eg ynskjer å uttrykkje mi medkjensle med alle som har mista nokon og til alle som har streva, og strevar, med sjølvmordstankar, seier Olav Fykse Tveit.
Han peikar på at både samfunnet, kyrkja og enkeltmenneske har ansvar i møte med dei dystre tala.
– Vi må alle bidra til å skape eit raust og ope samfunn der livet opplevast meiningsfullt. Sjølvmordstala for 2023 viser at vi alt for ofte feilar.
Nullvisjonen minner oss om å ikkje gje opp
Regjeringa innførte i 2020 ein nullvisjon for førebygging av sjølvmord.
Preses meiner at visjonen minner oss om at vi ikkje må gje opp.
– Alltid og overalt må vi bidra til å skape håp, meistringskjensle og kjærleik. Når tala ikkje synk, gjev det ei påminning om at vi alle må vere med på å skape rom der alle opplever at livet er verdt å leve.
– Nullvisjonen som vart lagt fram i regjeringa sin handlingsplan for førebygging av sjølvmord i 2020, viser at dette er heile samfunnet sitt ansvar. Ni ministrar uttalte at det er vår plikt som samfunn å lære av det som skjer, og stadig strekkje oss etter å førebyggje sjølvmord betre.
Kyrkja vil bidra
Mange departement har arbeidd fram ein handlingsplan for sjølvmordsførebygging. Dette minner oss om kor samansett og omfattande dette arbeidet er, påpeikar preses.
– I dette arbeidet ynskjer Den norske kyrkja å bidra, og i kyrkjelydar landet rundt blir det gjort eit stort arbeid – for å møte menneske som strevar, og for å ta vare på dei som har mista ein som var nær.
Guds omsorg er for alle, understrekar preses.
– Særleg i slike, spesielt vanskelege kriser. Vi har ingen å miste.
Han påpeikar også at alle kan kontakte kyrkja for ein prat, om sorg, sjølvmordstankar, tru og liv.
– Ta kontakt med kyrkja der du bur om du ynskjer ein samtale. Du kan også kontakte Kirkens SOS på tlf. 22 40 00 40 eller chatte med ein prest eller diakon på kyrkja.no/chat.
Trenger haldningsendring rundt sjølvmord
Samtidig peiker han på at både kyrkje og samfunn i aukande grad erkjenner behovet for å endre haldningar og redusere stigma knytt til sjølvmord.
– Storsamfunnet, mellom anna kyrkja, har ei vond historie som har bidratt til å stigmatisere sjølvmord, og gjort sorga for etterlatne endå verre enn den allereie var.
– Kyrkjelege praksisar og haldningar som for lengst er avskaffa, har ei verknadshistorie som også påverkar i dag.
For å setja lys på kyrkja sitt tilhøve til sjølvmord, har Bispemøtet sett ned ei arbeidsgruppe for å belyse dette området. Bispemøtet vil ta imot arbeidet til gruppa i løpet av neste år.